در طراحی داخلی چرا باید فرم از فانکشن پیروی کند؟

فرم و فانکشن (کارکرد) همواره دو بخش اصلی در طراحی یک فضا هستند. تمرکز بیش از اندازه به فرم و عناصر تزئینی و همچنین بی‌توجهی به کارکرد یک فضا، می‌تواند تأثیر مخربی بر خروجی کار یک طراح داخلی داشته باشد. در این مطلب قصد داریم به اهمیت پیروی فرم از فانکشن در طراحی داخلی بپردازیم.  

فرم در طراحی داخلی

“فرم از فانکشن پیروی می‌کند” این شعاری است که توسط لوئیس سالیوان معمار آمریکایی، در قرن نوزدهم در مقاله معروف «رویکرد هنرمندانه به ساختمان‌های اداری بلند» ابداع شد. از آن زمان، این شعار در ۱۲۰ سال گذشته به شکل طوطی‌وار از سوی طراحان داخلی تکرار شده است.

در واقع، از آن زمان، ردپا و تأثیر این شعار در طرح‌های طراحان داخلی به‌وفور دیده می‌شود. طراحان داخلی حرفه‌ای و موفق، رابطه بین فرم و فانکشن و همچنین نحوه پیروی فرم از فانکشن در فرآیند طراحی داخلی را عمیقاً درک می‌کنند.

هنگامی که روی پروژه طراحی داخلی خود کار می‌کنید، به یاد داشته باشید که هر دو عامل فرم و فانکشن به یک اندازه مهم هستند. همان‌طور که گفته می‌شود، طراحی داخلی شباهت زیادی به آشپزی دارد. شما نمی‌توانید فقط یک دسته از مواد خوراکی مختلف را کنار هم بریزید و منتظر نتایج شگفت‌انگیز باشید.

عناصر اساسی طراحی داخلی

برای ساخت و اجرای بهتر، باید قوانین پایه‌ای را بیاموزید و این امر با درک اینکه چه چیزی هر بخش از طراحی داخلی را خاص می‌کند، حاصل می‌شود. خانه شما پناهگاه خصوصی شما است، جایی که می‌توانید در آن خلوت کنید و خودتان باشید. به همین دلیل است که تمامی هفت عنصر اصلی در فرآیند طراحی داخلی باید درست و به‌جا استفاده شوند؛ یعنی فرم، رنگ، نور، خط، الگو، بافت و فضا.

۱. رنگ

رنگ می‌تواند با نگاه و کارکردی متفاوت برای تولید الگوها (patterns) مورد استفاده قرار بگیرد. الگوها را می‌توان به صورت مجموعه‌ای یا جداگانه و تک‌تک به کار برد.

۲. فرم

فرم می‌تواند با منسوجات، نورپردازی و سایر عناصر طراحی در تعامل باشد و احساس سه بعدی به اشکال دو بعدی بدهد.

۳. نور

 نور، روشنایی است که از چراغ یا پنجره تابیده می‌شود و می‌تواند مستقیم، غیرمستقیم یا بازتابیده باشد.

۴. خط

خط، هر علامتی روی سطح است که فضا را به دو یا چند ناحیه تقسیم می‌کند تا یک الگوی بصری برای تشکیل فرم ایجاد شود. خط همچنین می‌تواند به عنوان راهی برای جدا کردن یک منطقه از منطقه دیگر با ایجاد حاشیه برای اتاق‌ها در طراحی داخلی مورد استفاده قرار گیرد.

۵. الگو

الگوهای ایجاد شده از طریق خطوط، به کمک رنگ و نور به شکل‌گیری بخش‌های مختلف کمک می‌کنند. این بخش‌ها در کنار هم، یک کل بزرگ‌تر را می‌سازند که همان طرح اصلی است.

۶. بافت

بافت می‌تواند از طریق تکرار عناصر مشترک در فضاها و مرزهای آن‌ها، حال و هوای متفاوتی را القا و در مفهوم کلی طراحی، تنوع ایجاد کند.

۷. فضا

فضا شامل فضای کلی و فضاهای متعدد بخش‌بندی شده است که تمرکز طراحی داخلی بر آن استوار است. طراح داخلی باید برای اتخاذ بهترین تصمیمات، کارکرد هر فضا را بشناسد.

فرم چیست؟

فرم در طراحی داخلی، عنصری هنرمندانه است و ستون فقرات و عنصر اصلی در هر پروژه طراحی داخلی محسوب می‌شود. در واقع، فرم به تأثیرگذاری بیشتر الگوها، رنگ‌ها و بافت‌ها کمک می‌کند. طراحان داخلی از طیف عظیمی از اشکال، طرح‌های رنگی، مواد و منسوجات برای رسیدن به فرم موردنظر خود بهره می‌برند.

انواع فرم‌ها در طراحی داخلی

در اینجا می‌خواهیم ببینیم چند نوع فرم در طراحی داخلی وجود دارد و نحوه پیروی فرم از فانکشن در طراحی داخلی چگونه است.

فرم غیر ارگانیک یا هندسی

• ظاهری تمیز و کنترل شده را القا می‌کند.
• مصنوعی است و از اشکال و طرح‌های هندسی استفاده می‌کند تا ظاهری مدرن، پیچیده و ظریف به فضا ببخشد.
• از اشکال غیر زنده استفاده می‌کند.

فرم ارگانیک

• بیشتر از طبیعت الهام گرفته می‌شود.
• الگوها و ابعاد دقیقی ندارد و جلوه‌ای طبیعی به فضا می‌دهد.

فرم‌های باز

فرم‌های باز در طراحی داخلی به راحتی دیده و درک می شوند. به عنوان مثال، آثار تجسمی یا مجسمه‌ها. برای دیدن فرم‌های باز، نیازی به تغییر یا جابه‌جایی اشیا و وسایل وجود ندارد.

فرم‌های بسته

خطوط یا فرم‌هایی هستند که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند. به عنوان مثال، یک کابینت چوبی دربسته در سالن پذیرایی.

قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم که چرا پیروی فرم از فانکشن اهمیت دارد، اجازه دهید بفهمیم که دقیقاً معنای فانکشن در طراحی داخلی چیست. فانکشن اساساً به معنای چیدمان یک فضا مطابق با کارکرد مورد نظر، بدون تمرکز بر زیبایی‌شناسی یا تزئینات است. هنگامی که صحبت از فانکشن در طراحی داخلی به میان می‌آید، جایی برای نگاه هنرمندانه و زیبایی شناسانه نیست.   

به عنوان مثال، آشپزخانه‌ای در مجاورت قسمت غذاخوری قرار می‌گیرد تا انتقال غذا را راحت‌تر کند. حال تصور کنید، اگر فضای غذاخوری در یک طبقه و آشپزخانه در طبقه دیگر باشد، روند چیدن میز در هر روز چقدر دست و پا گیر می‌شود. حتی اگر زیباترین آشپزخانه در نیویورک مملو از لوازم جانبی مدرن را داشته باشید، این اشتباه محض در طراحی، تمام جذابیت خانه شما را از بین می‌برد. به این ترتیب، الزاماتی که در فانکشن یک فضا وجود دارند، خود را بر فرم تحمیل می‌کنند. بنابراین پیروی فرم از فانکشن بسیار اهمیت پیدا می‌کند.

۸ دلیل برای پیروی فرم از فانکشن در طراحی داخلی

در این بخش به دلایل اهمیت پیروی فرم از فانکشن در بحث طراحی داخلی، خواهیم پرداخت.

۱. از شلوغ شدن فضا جلوگیری می‌کند

شما باید عاقلانه روی دکوراسیون خانه سرمایه‌گذاری کنید و فقط وسایلی را بخرید که به قابلیت استفاده از فضا می‌افزایند. به عنوان مثال، اضافه کردن وسایل نمایشی یا فرش اضافی ممکن است در اتاق نشیمن غیرضروری باشد. در حالی که یک مجسمه می‌تواند فضا را زیبا کند، اما نگه‌داشتن چندین مجسمه می‌تواند باعث شلوغ شدن فضا شود.

۲. فضا را برای زندگی، راحت‌تر می‌کند

حالا تصور کنید که عادت دارید هر روز صبح از خواب بیدار شوید و ابتدا به آشپزخانه بروید. اما اگر آشپزخانه شما دور از اتاق خواب قرار گرفته باشد، ممکن است هر روز که از خواب بیدار می‌شوید انجام این کار برایتان سخت باشد. با ادامه این وضعیت دیگر شما نمی‌خواهید به زندگی در آن خانه ادامه دهید.

۳. ارزش ملک را بیشتر می‌کند

ایجاد ویژگی‌هایی که بر اساس فانکشن و نه صرفاً زیبایی و تزئین باشند، خریداران را بیشتر ترغیب می‌کند. هر چه در یک بنا، فرم در خدمت فانکشن یا کارکرد باشد، تقاضای بیشتری در بازار خواهد داشت.  

۴. فانکشن با گذشت زمان بدون تغییر باقی می‌ماند

زیبایی یا تزئینات ملک، با گذشت زمان تغییر می‌کند و ممکن است در آینده با تغییر مد، از جذابیت آن کاسته شود. اما بعید است که فانکشن فضا به این راحتی تغییر کند. بنابراین تمرکز روی کارکرد فضا، ارزش بیشتری به ملک شما می‌بخشد.

۵. فضا را قابل استفاده می‌کند

تصور کنید آشپزخانه‌ای دارید که به طور کارآمد طراحی نشده است. به عنوان مثال، اگر کابینت‌هایی دارید که برای قد شما طراحی نشده‌اند، شما را برای پخت و پز روزانه و نگهداری ظروف و وسایل آشپزخانه به دردسر می‌اندازد.

۶. حرکت را کارآمد می‌کند

اتاق نشیمن احتمالاً پراستفاده‌ترین اتاق در خانه است. اگر اتاق نشیمن شما بدون در نظر گرفتن فانکشن آن، مملو از مبلمان یا وسایل تزئینی باشد و راه رفتن شما را مختل کند، حرکت مداوم در اتاق نشیمن برای شما ناخوشایند و دشوار می‌شود.

۷. باعث صرفه‌جویی در هزینه می‌شود

تمرکز بر کارکرد به جای زیبا کردن مکان، می‌تواند به کاهش هزینه‌های تزئینات غیرضروری کمک کند.

۸. آن را برای بازدیدکنندگان دلپذیر می‌کند

اگر خانه‌ای طراحی می‌کنید که در آن، اتاق غذاخوری برای بازی‌های رومیزی با دوستانتان استفاده شود، طبیعتاً به یک میز ناهارخوری بزرگ‌تر نیاز دارید. چنین چیدمانی نه تنها به میزبان برای دعوت از مهمانان بیشتر کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود مهمانان احساس خوشایندی را تجربه کنند.

چگونه در طراحی، فانکشن را بر فرم اولویت دهیم؟

فضایی که طراحی می‌کنید، برای شما مانند یک بوم خالی است. به عنوان یک طراح داخلی، شما تصمیم می‌گیرید که با توجه به نیازهای فانکشن فضا، چه چیزی را در کجا استفاده کنید. گاهی اوقات میل شما برای ایجاد زیبایی‌شناسی می‌تواند در فانکشن فضا اخلال ایجاد کند. اجازه دهید نکات طراحی را در مورد نحوه اولویت دادن فانکشن به فرم در طراحی داخلی بررسی کنیم.

۱. با نگاه کاربردی، پلان کف (Floor Plan) را طراحی کنید

به عنوان مثال، اگر در حال طراحی خانه هستید، با در نظر گرفتن موقعیت و اندازه اتاق‌ها مانند اتاق نشیمن، آشپزخانه، حمام، اتاق خواب و غیره، با دقت پلان کف را طراحی کنید. سپس با انتخاب دقیق دکوراسیون خانه شروع کنید. اگر مبلمانی متناسب با کاربری شما است، آن را انتخاب کنید. اگر مبل نمی‌تواند تعداد افراد کافی را در خود جای دهد، مهم نیست که چقدر خوب به نظر می‌رسد، از خرید آن خودداری کنید.

۲. وسایل را به ترتیب اهمیت انتخاب کنید

قانون «پیروی فرم از فانکشن» را به خاطر داشته باشید تا بتوانید بهتر تصمیم‌گیری کنید. به عنوان مثال، پیدا کردن مبلمان مناسب برای اتاق نشیمن می‌تواند دشوار باشد. اگر با بچه‌هایتان تلویزیون تماشا می‌کنید، نشستن در اولویت قرار می‌گیرد. شاید بخواهید قسمت کوچکی از گوشه اتاق را برای مطالعه اختصاص دهید. یا شاید بخواهید فضای بازتری برای تفریح با دوستانتان داشته باشید. به طور کلی، طراحی یک اتاق نشیمن کاربردی، به انتخاب وسایلی بستگی دارد که به بهترین وجه با خانواده و سبک زندگی شما مطابقت داشته باشند.

۳. در برنامه‌ریزی خود دقیق باشید

هنگامی که در مورد تهیه مبلمان تصمیم می‌گیرید، بررسی کنید که چه بافت، اندازه و جنسی باید داشته باشند. به عنوان مثال، هنگام انتخاب صندلی، به این نکته دقت کنید که نشستن روی آن چقدر راحت است. یا هنگام انتخاب میز ناهارخوری به چندنفره بودن آن توجه کنید. هنگام انتخاب میز کار، به جای توجه صرف به ظاهر، ببینید با سبک کاری شما مطابقت دارد یا خیر.

۴. در مورد هزینه‌ها دقت کنید

هر چیز باارزشی همیشه نباید پرهزینه باشد. در حین طراحی یک فضا، ببینید آیا مبلمان یا هر وسیله دیگری با اصل پیروی فرم از فانکشن مطابقت دارد یا خیر. تهیه دکوراسیون داخلی نباید هزینه زیادی را به مشتری شما تحمیل کند. بنابراین هوشمندانه‌تر روی موارد مورد نیاز سرمایه‌گذاری کنید. این کار در دراز مدت نیز مفید خواهد بود.

فضاهای داخلی مکان‌هایی هستند که در آنها زندگی می‌کنیم، جمع می‌شویم و خاطره می‌سازیم. کیفیت این خاطرات به شدت تحت تأثیر کیفیت فضایی است که در آن اتفاق می‌افتند. شکل طرح شما اساساً به هدف طراحی اشاره دارد. برای به دست آوردن یک فرم خوب، مطمئن شوید که تمام اجزای طراحی داخلی به طور مؤثر به کار گرفته شده‌اند و در نسبت‌های مناسب ترکیب شده‌اند.

جمع‌بندی

به طور خلاصه، فرم بدون شک یکی از جنبه‌های اساسی طراحی داخلی است. فرم در طراحی داخلی تنها به معنای زیبا کردن فضا نیست، بلکه اساساً به معنای در نظر گرفتن کارکرد اصلی فضا خواهد بود. در طراحی داخلی، توجه به پیروی فرم از فانکشن کلید دستیابی به فضایی بهینه و جذاب است. فراموش نکنید که تمرکز بیش از حد به عناصر زیبایی‌شناختی و تزئینی، شما را از هدف خود دورتر می‌کند و از تأثیرگذاری طراحی می‌کاهد.

منابع

https://foyr.com/learn/interior-design-basic-concepts-and-principles/

https://foyr.com/learn/why-form-should-follow-function-in-interior-design/