طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست
- نویسنده تحریریه دکوبوم
- اردیبهشت ۱۵, ۱۴۰۳
- ۰ نظرات
- 23″
- 0
هدف اصلی طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، کاهش مصرف انرژی، انتشار کربن و ضایعات در ساخت، بهره‌برداری و نگهداری از یک خانه است. برای دستیابی به این هدف، برخی اصول کلیدی در هنگام طراحی و ساخت معماری پایدار به‌کار گرفته می‌شوند.
دسترسی سریع
تعریفی ساده از اکو دیزاین
اکودیزاین (طراحی زیست‌محیطی) هم یک اصل و هم یک رویکرد به‌شمار می‌رود. این مفهوم، شامل ادغام معیارهای حفاظت از محیط‌زیست در کل چرخه عمر یک محصول یا خدمت می‌شود. هدف اصلی اکودیزاین، پیش‌بینی و به‌حداقل‌رساندن اثرات منفی زیست‌محیطی (ناشی از تولید، استفاده و دفع محصولات) است. هم‌زمان، اکودیزاین سطح کیفیت محصول را مطابق با کاربرد ایده‌آل آن حفظ می‌کند. اصول اکودیزاین، به‌طور رسمی در سال ۲۰۰۲ منتشر شد و می‌توان آن‌ها را در استاندارد ISO/TR14062 پیدا کرد.
رویکردهای اکو دیزاین
اکودیزاین، بخشی از یک رویکرد جهانی به نام چندمرحله‌ای و چندمعیاره محسوب می‌شود. این رویکرد، با صرفه‌جویی و بازیافت حداکثری منابع طبیعی، از کل چرخه عمر یک محصول در چارچوب اقتصاد دایره‌ای پشتیبانی می‌کند. این امر، مستلزم درنظرگرفتن معیارهای خاص در مراحل مختلف است.
مراحل متوالی شامل موارد زیر است:
- استخراج و تامین مواد اولیه
- تولید
- توزیع محصول
- مصرف‌کننده
- پایان عمر (بازیابی و بازیافت)
معیارهای اصلی درنظر گرفته‌شده برای این مرحله، به‌شرح زیر هستند:
- مصرف مواد اولیه
- مصرف انرژی
- انتشار در محیط طبیعی و سایر آلودگی‌ها
- اثرات آب‌وهوایی
- تأثیر بر تنوع زیستی
برخی از اهداف و اصول، به‌طور خاص به موارد زیر اشاره دارد:
- استفاده از مواد و منابع کمتر برای تولید محصولات
- استفاده از مواد و منابعی که با حداقل تأثیر زیست‌محیطی به‌دست‌آمده‌اند.
- تولید کمترین زباله و آلودگی ممکن
- کاهش اثرات زیست‌محیطی توزیع
- تسهیل استفاده مجدد و بازیافت با طراحی هوشمندانه‌ای که جداسازی آسان را امکان‌پذیر می‌کند.
اصول معماری پایدار
در طراحی و ساخت ویلاها، رعایت حفظ محیط‌زیست یکی از اولویت‌های اساسی است که به‌طور گسترده توسط طراحان و معماران مدرن موردتوجه قرار می‌گیرد. با درنظرگرفتن این اهمیت، طراحی ویلاها، باید به‌گونه‌ای انجام شود که همگام با طبیعت و دارای تأثیر مخرب کمتری بر محیط‌زیست باشد.
در این بخش، به بررسی اصول و روش‌های طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست پرداخته می‌شود و نشان می‌دهیم که چگونه می‌توان با این رویکرد، منازلی را ایجاد کرد که هم‌زمان با کاهش اثرات منفی بر محیط‌زیست، ارزش و کیفیت زندگی ساکنان را نیز ارتقا دهند.
طراحی غیرفعال (Passive design)
خورشید، باد و سایه منابع طبیعی رایگانی هستند که می‌توانند برای روشنایی، گرما و خنک‌کردن فضاها مورد استفاده قرار گیرند. طراحی غیرفعال، با بهره‌گیری از این منابع و درنظرگرفتن شرایط خاص و آب‌وهوای یک مکان، به‌کار گرفته می‌شود.
در این نوع طراحی، جهت‌گیری خانه براساس حرکت خورشید و باد صورت می‌پذیرد. پوسته ساختمان (دیوارها، کف، سقف و پنجره‌ها)، بادقت برای کنترل ورود و خروج نور خورشید، نسیم و سایه به داخل خانه در طول روز و فصول مختلف، طراحی می‌شود. بدین ترتیب، ویلایی که از طراحی غیرفعال خوبی برخوردار است، می‌تواند بدون نیاز به گرمایش و سرمایش اضافی، در طول سال ازنظر دمایی در شرایط آسایش قرار گیرد.
بهره‌وری انرژی (Energy efficiency)
گرمایش و سرمایش، بیشترین مصرف‌کننده انرژی در یک خانه هستند. با کاهش نیاز به این موارد، مصرف انرژی و درنتیجه انتشار مداوم کربن در یک خانه کاهش می‌یابد. اصول طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، پایه و اساس ایجاد چنین خانه کم‌مصرفی را فراهم می‌سازد: مواد، محصولات و ساخت‌وساز باکیفیت بالا تضمین می‌کند که خانه از سیستم تهویه و عایق‌بندی مناسبی برخوردار است و درزبندی مطلوبی دارد.
بهره‌وری انرژی یک ساختمان را می‌توان برای تعیین میزان مصرف انرژی آن، مورد اندازه‌گیری قرار داد. در استرالیا، از سیستم رتبه‌بندی انرژی خانه ملی (NatHERS) برای اندازه‌گیری عملکرد حرارتی یک ساختمان استفاده می‌کنند.
براساس نقشه‌های معماری و ارزیابی پایداری با استفاده از مدل‌سازی کامپیوتری، می‌توان یک رتبه ستاره‌ای از ۱۰ را برای بازده انرژی تعیین کرد. هر چه امتیاز بالاتر باشد، انرژی کمتری برای گرمایش و سرمایش خانه مورد نیاز است. معماران هنگام طراحی ویلا دوبلکس یا یک طبقه جدید باید اهداف جاه‌طلبانه‌ای را براساس این سیستم رتبه‌بندی تعیین کنند.
ردپای کربن در طول چرخه عمر
هدف اصلی طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، ایجاد ساختمان‌هایی با ردپای کربن پایین یا خنثی از ساخت‌وساز تا بهره‌برداری و نگهداری درطول چرخه عمر آن‌هاست. یکی از معیارهای سنجش و ارزیابی ردپای کربن و اثرات زیست‌محیطی یک ساختمان، ارزیابی چرخه عمر (LCA) است.
LCA، کربن تجسم‌یافته و عملیاتی یک ساختمان را در طول عمر آن دنظر می‌گیرد. کربن تجسم‌یافته به انتشارات مرتبط با تولید، حمل‌ونقل و نصب مواد اشاره دارد. کربن عملیاتی، انتشاراتی را شامل می‌شود که با بهره‌برداری از ساختمان مانند انرژی موردنیاز برای گرمایش، سرمایش، پخت‌وپز و آب گرم خانگی همراه است.
برای دستیابی به یک ردپای کربن خنثی، یک ساختمان هم از نظر کربن تجسم‌یافته و هم از نظر کربن عملیاتی، باید خنثی باشد. با فناوری‌های موجود، حال حاضر و به‌دلیل پیچیدگی زنجیره‌های تأمین، خنثی‌سازی کامل کربن تجسم‌یافته بسیاری از مواد در حال حاضر تنها از طریق خرید گواهی‌های جبران کربن امکان‌پذیر است.
کاهش‌گرایی (Reductionism)
کاهش‌گرایی، یکی از راه‌های کاهش ردپای کربن یک ساختمان است. هر مترمربع از خانه، پیامدهای زیست‌محیطی و مالی دارد؛ بنابراین، نیاز و ضرورت هر فضا، مصالح و محصول نیازمند بررسی و ارزیابی دقیق خواهد بود. با رویکرد کاهش‌گرایی، موارد زائد برای کاهش ردپای کربن، مصرف انرژی و هزینه خانه حذف می‌شود. با «کمتر ساختن اما خوب ساختن»، یک خانه می‌تواند ساده‌تر و ارزان‌تر مورد ساخت‌وساز قرار گیرد و تا حد ممکن دارای بهره‌وری از انرژی و کربن خنثی باشد.
تأثیر مصالح و ضایعات
باتوجه‌به اصول طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، هر ماده‌ای که استفاده می‌شود، به‌دلیل انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از ساخت، حمل‌ونقل و نصب آن، به میزان قابل‌توجهی به ردپای کربن تجسم‌یافته یک ساختمان کمک می‌کند؛ همچنین، با استفاده و نصب مواد جدید و دورریختنی حاصل از تخریب و بازسازی، ضایعاتی نیز همراه است. معماری پایدار، از طریق انتخاب و استفاده آگاهانه، تأثیر زیست‌محیطی و ضایعات مصالح را با کمک موارد زیر به حداقل می‌رساند:
اولویت‌دادن به مواد بازیافتی و قابل‌بازیافت
با استفاده مجدد از مواد موجود و انتخاب محصولاتی که قابلیت بازیافت دارند، میزان مواد خام موردنیاز و درنتیجه، ردپای کربن کاهش می‌یابد.
کاهش تخریب، ساخت‌وساز و مصرف بی‌رویه مصالح
استفاده از مصالح موجود در بناهای قدیمی درصورت امکان، به‌کارگیری روش‌های بهینه در ساخت‌وساز و اجتناب از مصرف بی‌مورد مواد، از راهکارهای کلیدی این اصل به‌شمار می‌روند.
انتخاب مصالح با منابع محلی
باتوجه‌به اصول طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، با تهیه مصالح از منابع نزدیک به محل پروژه، می‌توان از انتشار آلاینده‌های ناشی از حمل‌ونقل طولانی‌مدت کاست.
به‌کارگیری تکنیک‌های ساخت‌وساز
طراحی انعطاف‌پذیر و مدولار فضاها، استفاده از اتصالات قابل‌جداسازی و انتخاب مصالح بادوام و قابل‌استفاده مجدد، از جمله راهکارهایی هستند که طول عمر مفید ساختمان را افزایش می‌دهند و درنهایت، امکان برچیدن و استفاده مجدد مصالح با حداقل ضایعات را فراهم می‌آورند.
محیط‌زیست محلی (Local environment)
احترام به محیط‌زیست، اصل اساسی معماری پایدار است. ویلاهای پایدار، تأثیر خود را بر طبیعت و منابع به حداقل می‌رسانند و سهم مثبتی در محله و محیط‌زیست محلی ایفا می‌کنند. با ارزش‌گذاری بر فضای باز به‌اندازه فضای داخلی، خانه‌های پایدار کوچک‌تر از مزایای محوطه‌سازی بیشتری برخوردار هستند:
- آب باران، می‌تواند در محل جذب شود.
- پوشش گیاهی، مورد حفاظت قرار می‌گیرد یا کاشته می‌شود.
- اثر جزیره گرمایی شهری (heat island effect)، می‌تواند کاهش یابد.
همچنین، یک طراحی ویلا کوچک نسبت به همسایگان و چشم‌انداز خیابان حساس‌تر است و با تقاضای انرژی کمتر، فشار کمتری بر منابع وارد می‌کند.
دوام
مطابق با اصول طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، قطعا ساختمان‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی و ساخته شوند که ماندگار باشند. سرمایه‌گذاری در پایداری، سرمایه‌گذاری برای عمر طولانی یک خانه است
ساخت‌وساز باکیفیت، مصالح بادوام و طراحی چندمنظوره، نه‌تنها هزینه ساختمان را در طول زمان کاهش می‌دهد؛ بلکه به اطمینان از کیفیت آن در گذر زمان نیز کمک می‌کند. سهولت و جدایی در تعمیر و نگهداری، عمر مفید ساختمان را افزایش می‌دهد. همچنین، یک طراحی انعطاف‌پذیر این امکان را به‌وجود می‌آورد تا بدون نیاز به تغییرات پرهزینه یا اساسی، با نیازهای در حال تغییر ساکنان خود سازگار شود.
بودجه‌بندی و قابلیت پرداخت
یک خانه پایدار، لزوما نباید خانه‌ای گران‌قیمت باشد (اگرچه فناوری‌های ارزشمند بسیاری وجود دارند که سرمایه‌گذاری اولیه بالایی را به همراه می‌آورند). اولویت‌دادن به طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست در بودجه، منجر به ساخت خانه‌ای بهتر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و با بازده انرژی بالاتر می‌شود که درنهایت صرفه‌جویی بیشتری را به‌همراه خواهد داشت.
خانه‌ای با طراحی غیرفعال خوب و پوسته‌ای با عایق و درزبندی مناسب، هزینه عملیاتی کمتری دارد و هزینه‌های جاری را در طول عمر ساختمان منطقی می‌کند. یک پلان طبقاتی کوچک‌تر و هوشمندانه‌تر، هزینه‌های مصالح و ساخت‌وساز را کاهش می‌دهد و می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های اولیه بالاتر مانند شیشه‌های دوجداره، پنل‌های خورشیدی فتوولتائیک و مصالح بادوام که نیاز به نگهداری و تعمیر کمتری دارند را جبران کند.
سلامتی و تندرستی
باتوجه‌به اصول طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، یک خانه پایدار خانه‌ای سالم است، با فضاهایی که از سلامت جسمی و روحی ما حمایت و پشتیبانی می‌کند. پایداری از طریق ماهیت طراحی خود، کیفیت‌های ناملموسی را که انسان به‌طور ذاتی از آن‌ها لذت می‌برد، ارتقا می‌دهد:
- راحتی حرارتی
- نور و تهویه طبیعی
- کیفیت هوای خوب
- مناظر بیرونی
- ارتباط با طبیعت
معماری پایدار خوب، با رویکرد جامع خود، بر این ویژگی‌ها تاکید بیشتری دارد. این رویکرد، شامل استفاده از مصالح طبیعی و غیرسمی، ادغام محوطه‌سازی در ساختمان و منظره‌سازی به‌سمت فضای سبز می‌شود. این نوع معماری، نه‌تنها زیبا به‌نظر می‌رسد و حس خوبی به کاربر القا می‌کند؛ بلکه به‌طور فعال در بهبود سلامت ما موثر خواهد بود.
جمع‌بندی
طراحی ویلا با احترام به حفظ محیط‌زیست، رویکردی ضروری برای ساختن آینده‌ای پایدار و سالم برای انسان و کره زمین است. با استفاده از اصول و مزایای این نوع معماری، می‌توان به‌طور قابل توجهی اثرات منفی انسان بر محیط زیست را کاهش داد و کیفیت زندگی را ارتقا بخشید.
هیچ نظرات