محیط به عنوان عاملی تاثیر گذار بر رفتار انسان فرض می شود زیرا شخصیت و رفتار انسان بحثی در باب روان شناسی محیطی است و اگر می خواهیم رفتار انسان را در مقابل محیط بفهمیم باید ابتدا ذهن و عین را در منظره درک کنیم .
با شناخت خصوصیات فردی و با استفاده از رفتار های آشکار محیطی میتوانیم دریابیم که افراد رفتار و منش هایی دارند که به طور مشخص نتیجه تقابل بین محیط و فرد است. روانشناسی منزل و معماری و دکوراسیون داخلی بیشتر از آنکه به بحث چیدمان و نحوه ساخت و ساز بپردازد به موضوعاتی چون خلق فضاهای زیبا و آرامش بخش تامین امنیت روحی و روانی افراد و نیز چگونگی تاثیر آن بر روحیات و شخصیت افراد مختلف مربوط میشود. به همین دلیل رعایت نکات روان شناختی در طراحی ها امر بسیار مهمی است که نباید نسبت به آن بی توجه بود.
طراحی ساختمان ها و دکوراسیون های داخلی علاوه بر اینکه می بایست براساس اصول علمی طراحی شوند اما طراحی و معماری چه از لحاظ ساخت و چه از لحاظ تزئین نیازمند دقت بر ماهیت انسان و نوع رفتار و تاثیر گرفتن آن از محیط و بلعکس باشد.به این معنا که بر مبنای تمایلات و روحیه انسان و در راستای نیازمندی های محیطی باشد.
موضوعی که در معماری باید به آن توجه ویژه ای داشت، نقش معماری، طراحی به خصوص طراحی داخلی بر روح و روان انسانهایی است که می خواهند از ساختمان یا یک محل اسکان استفاده کنند؛ به همین دلیل،رعایت نکات روانشناختی در طراحی ها امر بسیار مهمی است .
طراحی و معماری خانه چه از لحاظ ساخت، چه تزئین و چه جا به جایی، نیازمند دقت عمل بر اساس ماهیت انسانی است. بر همین اساس، عبارت ” human base “مورد توجه قرار گرفته است، به این معنا که طراحی بنا باید منطبق با اصول خاصی انجام شود؛ چیزی را که می خواهی بسازی برای انسان می سازی بنابراین باید بر اساس و پایه انسانی و برمبنای تمایلات، روحیه و تامین شادابی و نشاط انسان بنا شود.» از آنجا که محیط خانه، محلی برای آسایش انسان است، باید در طراحی انواع شکستگیها در دیوار، فضا، مساحت، رنگ و دکوراسیون و حتی انعکاس صدا به اصل ایجاد آرامش در منزل توجه شود «در حقیقت مکان استراحت انسان باید به دور از هرگونه آلودگی اعم از صوتی، هوا، فضا و بو و آلودگی های روحی و روانی باشد. به عبارت دیگر، منزل باید طوری طراحی شود که آلودگیهای محیطی را به حداقل برساند تا علاوه بر تامین سلامت جسمی، بعد ارتقای سلامت روحی نیز موردتوجه قرار گیرد. زیرا توجه به مساله روانشناختی طراحی و دکوراسیون مکانهای استراحت و فعالیت افراد، باعث فراخی دید، قلب و دل انسان می شود. بر همین اساس در طراحی و دکوراسیون منزل می بایست ارتفاع سطح، نورگیرها و پله ها به نحوی طراحی شود که در آن فضا احساس خفگی و محدودیت به افراد دست ندهد.»
در روانشناسی محیط مورد نخست با عنوان استرس زاهای محیطی شناخته می شود، عوامل استرس زای محیطی، عواملی هستند که معمولا به علت تهدیدآمیز بودن ایجاد واکنش عاطفی منفی می کنند. شدت این واکنش در افراد مختلف متفاوت است. ادراک محیط نقش زیادی در ایجاد احساس استرس دارد. بخشی از عوامل موثر بر ادراک شخصی است مانند تجارب، ژنتیک و… جدا از عوامل شخصی که بر نحوه ادراک فرد از محیط به عنوان فضایی استرس زا نقش دارد، برخی عوامل ادراکی هستند که ممکن است افراد را درباره محیط اطراف دچار اضطراب کنند. آزمایشات نشان داده اند که انسان در صورتی که در حالت بی خبری مطلق از محیط اطراف باشد یا اطلاعات رسیده به فرد از محیط اطراف به حدی کم باشد که وی قادر نباشد شناخت از محیط اطراف خود را گسترش دهد، یا از سویی دیگر حجم اطلاعات رسیده به فرد به حدی زیاد باشد که دیگر قادر به تجزیه و تحلیل و پرداخت اطلا عات نباشد دچار حالات روانی نامطلوب مانند احساس کسالت، وحشت بی اساس و کابوس بینی و… خواهد شد.
روانشناسان عصر حاضر نشان داده اند که واکنش های حسی،روانی،اخلاقی فرد با دوران طفولیت ، پرورش ذهنی و عاطفی و نیز محیط زندگی او پیوندی منطقی و ناگسستنی برقرار می کند و ارتباط فضایی میان افراد ،سیستمی است پیچیده به این دلیل فضای معماری نمی تواند تنها با توجه بر محاسبات ریاضی طراحی شده باشد بلکه لازم است طرح فضا به ترتیبی باشد که تمامی ارتباطات اجتماعی-روانی انسانها تقویت شوند یا اینکه لااقل برای آنها مزاحمتی ایجاد نشود. روانشناسی محیطی در حقیقت درجهت خلق تئوریهای تجربی است که حاصل مشاهدات رفتارهای انسان در محیط روزمره و بوم او است آن هم به گونه ای که این تئوریها بتوانند مورد استفاده طراحان قرار گیرند بنابراین در جوامع امروزی بیش از پیش به طراحی بهتر منازل و آپارتمان ها و دکوراسیون ها و چیدمان هایی اصولی و در خور نیاز های انسانی نیازمندیم که این موضوع از طریق بهره گیری از متخصصین این حوزه همینطور مطالعه و کسب علم ممکن و رو به بهبود رشد خواهد کرد.
تحریریه دکوبوم
منبع:برگرفته از civilica
هیچ نظرات