تاثیر و اهمیت رنگ در طراحی داخلی

به هر طرف که نگاه کنیم، درمی‌یابیم که زندگی ما با رنگ‌ها عجین شده است. رنگ‌ها اثرات مختلفی روی روحیه و روان انسان دارند. همین امر باعث شده است که امروزه استفاده از آن‌ها در محیط، آگاهانه‌تر انجام گیرد. در این مطلب به بررسی تاثیر و اهمیت رنگ در طراحی داخلی می‌پردازیم.

آشنایی کلی با طراحی داخلی

طراحی داخلی، هنری است که شخصیت افراد را با ترجیحات آن‌ها ترکیب می‌کند تا یک نمایش قابل‌توجه ایجاد کند. این هنر مانند یک بوم سفید و خالی است که رنگ‌ها را روی آن می‌پاشیم تا نتیجه کار به دل هر بیننده‌ای بنشیند و احساس‌های مورد دلخواه را القا کند. در این هنر از رنگ‌ها، ظرایف کارهای چوبی، سرامیک، شیشه و غیره استفاده می‌شود. اگرچه طراحی داخلی تا حد زیادی بر خلاقیت متمرکز است، اما باید به پیامدهای طرح‌های رنگی که استفاده می‌کنیم نیز توجه داشته باشیم.

اهمیت رنگ در طراحی داخلی

رنگ جنبه‌ای مهم در طراحی فضاهای داخلی است. استفاده از رنگ در طراحی داخلی را می‌توان به‌عنوان وسیله‌ای برای ترجمه تئوری‌ها، معانی و طرح‌های انتزاعی دانست که البته نیازمند خلاقیت است. انتخاب رنگ‌های مناسب برای فضای موردنظر، یکی از ارکان مهم در بحث طراحی داخلی و دکوراسیون محسوب می‌شود.

رنگ‌ها دسته‌بندی‌های متفاوتی دارند و آن‌ها را با نام‌های رنگ‌های گرم، سرد، خنثی، مکمل و غیره می‌توان طبقه‌بندی کرد. هر کدام از این طیف رنگی، اثرهای عمیق و متفاوتی روی زیبایی محیط و روحیات انسان می‌گذارند. رنگ‌های گرم مانند قرمز، نارنجی و زرد می‌توانند به فضا و ساکنان آن انرژی ببخشند. رنگ‌های سرد مانند آبی، سبز و بنفش به‌طورکلی فضایی آرام ایجاد می‌کنند. رنگ‌ها حتی می‌توانند روی خلاقیت، حافظه و اشتهای افراد اثر بگذارند. بنابراین قبل از انتخاب رنگ فضای موردنظرتان، باید از هدف فضا و احساسی که می‌خواهید القا و تشدید شود، اطلاع داشته باشید.

باید توجه کنید که نه‌تنها باید رنگ مناسب را با توجه به هدفتان انتخاب کنید، بلکه باید سایه مناسب را نیز در نظر بگیرید. زیرا سایه‌ها و تناژ مختلف یکرنگ نیز گاهی اثرات متفاوتی روی روان دارند. رنگ‌های روشن‌تر  فضاها را بزرگ‌تر و رنگ‌های تیره‌تر فضاها را صمیمی‌تر و گرم‌تر می‌کنند.

روانشناسی رنگ

روانشناسی رنگ، زمینه مطالعاتی گسترده‌ای است که ارتباط بسیار نزدیکی با مبحث رنگ در طراحی داخلی دارد. رنگ‌بندی صحیح هر محیطی می‌تواند تفاوت بزرگی در زندگی ساکنان آن ایجاد کند. روانشناسی رنگ، نظریه‌ای است که نشان می‌دهد چگونه هر رنگی می‌تواند بر عملکردهای شناختی، خلق‌وخو، خلاقیت و بهره‌وری افراد اثر بگذارد. در واقع، تاثیر علمی رنگ‌های مختلف روی مغز انسان را بررسی می‌کند.

تاثیر انواع مختلف رنگ در طراحی داخلی

همان‌طور که گفته شد، هر رنگ به‌نوبه خود تاثیرات خاصی روی محیط و افراد ساکن در محیط دارد. در این بخش به تاثیر انواع مختلف رنگ در طراحی داخلی اشاره می‌کنیم تا بتوانید تصمیم مناسب‌تری برای انتخاب رنگ محیطتان داشته باشید:

رنگ سفید

رنگ سفید به‌عنوان یک خنثی‌کننده جهانی شناخته می‌شود و با آرامش همراه است. به همین دلیل است که مکان‌های مختص اسپا، معماری ژاپنی و فرهنگ‌های اسکاندیناوی از آن به‌وفور استفاده می‌کنند. این رنگ، نماد تمیزی و پاکیزگی است زیرا به‌راحتی می‌تواند لک و کثیفی روی سطوح را نمایان کند. استفاده از این رنگ در طراحی داخلی باعث بزرگ‌تر و تمیزتر به نظر رسیدن فضاها خواهد شد. رنگ سفید نماد ساده‌زیستی در نظر گرفته می‌شود.

این رنگ همچنین می‌تواند به‌عنوان یک بوم خالی برای اجرای تمام ایده‌ها به‌کاربرده شود. شما می‌توانید از آن در هر قسمت از خانه مانند اتاق‌خواب، حمام، آشپزخانه، اتاق نشیمن، ناهارخوری و غیره استفاده کنید.

در سطح روان‌شناختی، استفاده از رنگ سفید برای افرادی که از کلاستروفوبیا یا ترس از فضاهای بسته رنج می‌برند، عالی است. همچنین به افراد دچار اضطراب و فشارخون بالا نیز کمک می‌کند. اثر آرام‌بخشی این رنگ، ضربان قلب و فشارخون را کنترل خواهد کرد و تنش را کاهش می‌دهد.

رنگ سفید را می‌توانید با هر رنگ دیگری به راحتی ست کنید. ست کردن سفید با طلایی، خاکستری یا زرد، محیط را لوکس می‌کند. ترکیب آن با آبی باعث ایجاد آرامش می‌شود و با قرمز، نارنجی یا سبز حس قدرت را بیشتر می‌کند.

رنگ مشکی

رنگ مشکی همیشه باعث تطبیق‌پذیری و ظرافت می‌شود. این رنگ نشان‌دهنده سادگی و کارایی است و در معماری و طراحی داخلی مدرن، کارایی بالایی دارد. استفاده خیلی زیاد از این رنگ (مثلا اگر اتاق کاملا سیاه باشد) می‌تواند حس غافلگیرکننده و غم‌انگیز داشته باشد.

بسیاری از افراد تصور می‌کنند استفاده از این رنگ در طراحی داخلی چندان مناسب نیست. ولی باید گفت این رنگ یک افزودنی عالی برای طراحی داخلی اتاق‌های ناهارخوری، نشیمن، حمام و حتی آشپزخانه محسوب می‌شود. همچنین این رنگ، رمزآلود و قوی است. بسیاری از طراحان داخلی مدرن از مشکی برای افزایش پیچیدگی فضای داخلی استفاده می‌کنند. این رنگ را می‌توان با سفید، آبی، قرمز و سایر رنگ‌های دلخواه ست کرد و یک کنتراست عالی به دست آورد.

رنگ خاکستری

خاکستری هم جزء رنگ‌های خنثی به‌حساب می‌آید و به‌شدت باظرافت و استایل همراه است. در مورد تاثیرات رنگ خاکستری روی ذهن و روان انسان، اختلاف عقیده‌هایی وجود دارد. برخی از افراد، استفاده از این رنگ در طراحی داخلی محل کار و زندگی‌شان را افسرده‌کننده می‌دانند؛ اما برخی آن را آرامش‌بخش در نظر می‌گیردند. اگر این رنگ به‌درستی استفاده شود، می‌تواند تاثیرات کاملا مثبتی روی افراد داشته باشد.

از رنگ خاکستری می‌توانید برای خنثی‌سازی رنگ‌های بسیار شاد و پرجنب‌وجوش استفاده کنید تا اثرات منفی آن‌ها بر فشارخون و غیره را کاهش دهید. یادتان باشد از به کار بردن رنگ خاکستری روشن برای دیوارها اجتناب کنید. به‌جای آن، شما می‌توانید یکی از دیوارها را به رنگ خاکستری تیره درآورید و سایر بخش‌های فضا را بارنگ‌های شادی مانند سفید، زرد یا صورتی زیباتر کنید. به خاطر اثرات متفاوتی که این رنگ روی خلق‌وخوی افراد متفاوت دارد، گاهی ترجیح داده می‌شود از آن در منسوجات استفاده شود. عده‌ای بر این باور هستند که استفاده از خاکستری در منسوجات، مناسب و ایمن است. بنابراین می‌توانید از رنگ خاکستری برای مبلمان استفاده کنید.

رنگ قرمز

رنگ قرمز را می‌توان پرانرژی‌ترین و پرجنب‌وجوش ترین در بین رنگ‌ها دانست. استفاده از تمامی تناژ این رنگ در طراحی داخلی می‌تواند حس هیجان و نشاط را زنده کند. می‌توانید از قرمز در ادارات و شرکت‌ها، اتاق نشیمن و حتی در اتاق‌خواب استفاده کنید. قرمز الهام‌بخش رهبری، سطح انرژی بالا، قدرت اراده و دوستی است و گفتگو را تحریک می‌کند. بنابراین در ادارات و شرکت‌ها و اتاق نشیمن کاربرد دارد. اما اگر در اتاق‌خواب استفاده شود، احساس عشق، میل و اشتیاق را برمی‌انگیزد.

رنگ قرمز همچنین باعث برانگیخته شدن احساسات، انتقام و خشم می‌شود. برای کاهش این اثرات، بهتر است آن را با رنگ‌های دیگر مانند سفید، زرد، بژ و غیره ترکیب کنید. این رنگ باعث تحریک، گرم شدن بدن، بالاتر رفتن فشارخون، افزایش میزان تنفس، افزایش ضربان قلب و فعالیت امواج مغزی می‌شود.

رنگ نارنجی

نارنجی هم مانند قرمز، رنگی شاد و پرجنب‌وجوش است. این رنگ، نماد آفتاب و همین‌طور طبیعت محسوب می‌شود. اثر این رنگ در تمامی تناژ آن، روی ذهن و روان انسان مثبت خواهد بود. از اثرات این رنگ می‌توان به الهام‌بخش بودن، برانگیزانندن عشق، تمایلات جنسی و اشتها اشاره کرد. رنگ نارنجی همچنین اثر آرام بخشی روی انسان دارد. ازاین‌رو می‌توان از آن به همراه رنگ‌های مکمل در اتاق‌خواب استفاده کرد. سالن‌های ورزشی نیز از این رنگ برای افزایش انرژی و تحریک افراد استفاده می‌کنند. یکی دیگر از دلایل استفاده از نارنجی در سالن‌های ورزشی، تاثیر این رنگ در بهبود فعالیت ریه‌ها است.

رنگ زرد

رنگ زرد نماد خورشید است. این رنگ، روحیه افراد را بالا می‌برد و نور و شادی را افزایش می‌دهد. ازآنجایی‌که رنگ زرد بسیار نزدیک به رنگ طلایی است، بیانگر عقل، رفاه و ثروت نیز می‌تواند باشد.

کاربرد این رنگ در طراحی داخلی بیشتر برای آشپزخانه، اتاق غذاخوری، راهروها و حمام است. اگرچه زرد رنگی پرانرژی محسوب می‌شود، ولی در استفاده از آن زیاده‌روی نکنید؛ چراکه رنگ زرد احساسات را به‌صورت غیرقابل‌کنترل تحریک می‌کند. مثلا یک اتاق کاملا زرد، به‌احتمال خیلی زیاد فشارخون را بالا می‌برد. در چنین حالتی، مغز آن را با خشم مرتبط می‌داند. همین امر باعث می‌شود که فرد بدون هیچ دلیل و عامل تحریک‌کننده‌ای، حس عصبانیت داشته باشد. این رنگ به دلیل اثر محرکی که بر حافظه دارد، در کلاس‌ها و محل‌های کار نیز استفاده می‌شود.

اکثر تناژهای این رنگ، اثرات مثبت روی روان انسان دارند؛ ولی برخی از تناژهای آن، زردهای کسل‌کننده‌ای هستند که احساس عذاب، پوسیدگی و بیماری را به وجود می‌آورند.

رنگ آبی

یکی از آرامش‌بخش‌ترین رنگ‌ها در مبحث رنگ در طراحی داخلی رنگ آبی است. رنگ آبی باعث آرام شدن ذهن و کاهش ضربان قلب، متابولیسم و فشارخون می‌شود. از بین تناژهای مختلف رنگ آبی، آبی‌های روشن‌تر مثل آبی آسمانی تاثیر شفابخشی بر ذهن دارند؛ چراکه افراد را ناخودآگاه به یاد دریا یا استخرهای شنا می‌اندازند. آبی تنها رنگی است که تاثیرات منفی کمی بر روان دارد.

در تمام قسمت‌های ساختمان می‌توانید تناژهای مختلف رنگ آبی را به کار برد. می‌توان از آبی‌های تیره‌تر مانند آبی سلطنتی به‌عنوان رنگ اصلی ساختمان استفاده کرد و آن را با زرد ست کرد. همچنین می‌توان از ترکیب آبی روشن و تیره در اتاق‌خواب و اتاق غذاخوری استفاده کرد. آبی را حتی می‌توان با رنگ‌های شاد و گرم ترکیب کرد و در آشپزخانه به کار برد.

باید دقت کنید که استفاده از رنگ آبی در اتاق‌های تاریک و کوچک می‌تواند باعث ایجاد احساسات بد و ترسناک مانند گیر افتادن در یخ شود. برای رفع این موضوع می‌توان رنگ‌های گرم را برای خنثی کردن این حس استفاده کرد. در کل، احساس رنگ آبی به غم و اندوه مربوط نمی‌شود، بلکه احساس خنکی را تداعی می‌کند.

رنگ بنفش

در مفاهیم روانشناسی رنگ و شناخت اثرات رنگ در طراحی داخلی بنفش را همواره به عنوان رنگی باظرافت و سلطنتی می‌شناسند. از رنگ‌های بنفش یا آلویی برای جذابیت بخشیدن به محیط استفاده می‌کنند. اما از بنفش‌های اسطوخودوس و ارغوانی برای محیط‌هایی استفاده می‌شود که می‌خواهند جلوه‌ای آرام اما سلطنتی داشته باشند. نسخه‌های روشن‌تر رنگ بنفش همان کیفیت آرام‌بخشی را به ارمغان می‌آورند که رنگ آبی ایجاد می‌کند؛ اما بدون ایجاد احساس سرما.

رنگ بنفش، الهام‌بخش و تقویت‌کننده حس خلاقیت خواهد بود. به همین خاطر در بین نوجوانان محبوب است، زیرا باعث افزایش خلاقیتشان در زندگی می‌شود. از این رنگ می‌توان در رختکن، کمد دیواری، اتاق نشیمن، استودیوهای هنری یا حتی آشپزخانه استفاده کرد.

رنگ قهوه‌ای

بسیاری از افراد هنگام انتخاب رنگ در طراحی داخلی رنگ قهوه‌ای را انتخاب می‌کنند. قهوه‌ای رنگی طبیعی، با جوهره نرم و اطمینان‌بخش است که باعث ایجاد حس گرما و راحتی در افراد می‌شود. اما استفاده زیاد این رنگ در محیط، هم زیاد جالب به نظر نخواهد رسید و اثرات منفی دارد. چراکه این رنگ خیلی بیش‌ازحد احساس آرامش، عدم تحرک و عدم هدف را القا می‌کند. این رنگ همچنین فضایی روستیک (روستایی) و غم‌انگیز می‌سازد و تمایل به ایجاد افسردگی دارد. برای از بین بردن چنین اثراتی، بهتر است آن را در دکوراسیون داخلی به همراه رنگ‌های شاد مانند زرد، سفید، قرمز، سبز و نارنجی استفاده کنید. در چنین حالتی رنگ قهوه‌ای، انعطاف‌پذیری و امنیت را القا می‌کند.

رنگ سبز

رنگ سبز یکی از ایده‎آل‌ترین رنگ‌ها برای استفاده در طراحی داخلی محسوب می‌شود. این رنگ دارای تناژهای مختلفی است و هر کدام، احساس خاصی را در انسان به وجود می‌آورد. برای مثال، سبز روشن آرامش‌بخش است و فشارخون را کاهش می‌دهد؛ ولی سبز تیره حرص و حسادت را تداعی می‌کند. از طرف دیگر، سبز زیتونی مظهر و نماد هماهنگی و صلح است.

در استفاده از این رنگ در طراحی داخلی می‌توانید از سایه‌ها و تناژ مختلف آن استفاده کنید. می‌توانید برای دیوارها سبز روشن را برگزینید و آن را با سبزهای تیره‌تر یا رنگ سبز گیاهان طبیعی ترکیب کنید.

رنگ صورتی

رنگ صورتی بیشتر بر احساسات موثر است. تناژهای مختلف این رنگ می‌تواند احساساتی نظیر عشق، شفقت و احساس راحتی را در فرد القا کنند. اکثر مردم این رنگ را رنگی زنانه و مرتبط با فمینیسم می‌دانند. اما می‌توان با استفاده مناسب از آن، جلوه‌ای مردانه نیز به دست آورد. این رنگ را می‌توان بارنگ‌های زنده مانند سفید و قرمز ترکیب کرد تا حس پر از شور و عشق آن، کمی متعادل‌تر شود. از این رنگ در طراحی داخلی اتاق دختران نوجوان یا در اتاق نشیمن و حمام استفاده می‌شود.

جمع‌بندی

رنگ‌ها تنوع بی‌پایانی دارند و هر کدام تاثیر عمیقی در ذهن ما می‌گذارند. ما نباید به رنگ در طراحی داخلی فقط به‌عنوان آنچه به نظر می‌رسد، نگاه کنیم؛ بلکه آنچه در ما ایجاد می‌کند بسیار مهم‌تر است. بنابراین درک هر رنگ و تاثیر آن‌ها در خلق‌وخو، سلامتی و طرز تفکر ما ضروری خواهد بود. انتخاب رنگ برای محیط زندگی و کار، امری بسیار شخصی است. این شما هستید که باید با آن زندگی کنید، بنابراین رنگی را برگزینید که با سبک زندگی شما و شخصیتتان مطابقت دارد.

منابع

https://www.linkedin.com/pulse/importance-colour-interior-design-chibueze-david-dominic

https://www.interiorsremembered.com/interior-design-company/the-impact-of-color-in-interior-design/#:~:text=The%20saturation%20of%20the%20color,feel%20more%20intimate%20and%20warmer.

https://pepecalderindesign.com/how-colors-affect-your-interior-design-and-your-mood/

https://foyr.com/learn/psychology-of-colors-in-interior-design/