اثر عرصه های خصوصی و عمومی در خانه

فضا در معماری، همان چیزی است که معمار برای ما فراهم می کند تا بتوانیم هنگام حضور در آن، نیازهای مادی و معنوی خود را برطرف کنیم. همان جایی است که زندگی می کنیم. خانه ما همان فضایی است که در آن خود را از عوامل طبیعی و انسانی بیرون محافظت می کنیم و در آن آرام می گیریم. فضا در معماری انواع گوناگونی دارد و می توان آن را به روش های مختلف دسته بندی کرد. درست است که خانه فضایی خصوصی برای ما محسوب می شود اما در مقیاسی کوچک تر وقتی به بخش های مختلف آن نگاه می کنیم متوجه خواهیم شد که می توان آن را از این حیث به سه بخش مجزا نیز تقسیم بندی کرداین نوع عرصه بندی فضاها را می توان در ساختمان هایی با کاربری های دیگر نیز اعمال کرد.

فضاهای خصوصی در معماری داخلی

 در این فضاها فعالیت ها و رفتارهایی انجام می شود که کامال جنبه خصوصی دارند. استفاده از فضاهای خصوصی تنها محدود به عده ای خاص خواهد بود و رفت و آمد عموم به آن تنها با اجازه آنها صورت خواهد پذیرفت. در منازل و خانه های مسکونی اتاق خواب ها به نسبت فضای نشیمن و پذیرایی فضایی خصوصی تر محسوب می شوند. بنابراین کنترل حتی کنترل دید حاضران در فضای نشیمن به اتاق خواب ها نیز از اهمییت ویژه ای برخوردار است. آشنایی با تقسیم فضایی ، روش ها و ابزار آن در معماری داخلی به شما کمک خواهد کرد تا این کار را راحتتر انجام دهید.

فضاهای عمومی در معماری داخلی

 فضاهای عمومی، آنهایی هستند که برای ورود و خروج افراد محدودیتی ندارد؛ در خانه، گرچه حضور در این فضاها با مانعی روبرو نیست اما به صورت غیر مستقیم حضور غریبه ها کنترل می شود. فضای نشیمن و پذیرایی منازل در این دسته قرار می گیرند. قطعا ما نزدیکانی داریم که به عنوان میهمان حضور آن ها را در این بخش از خانه خواهیم دید ولی برای رفت آمد آنها به اتاق خواب مان محدودیت قائل خواهیم شد.

 فضاهای نیمه خصوصی – نیمه عمومی در معماری داخلی

 این نوع فضاها بیشتر مربوط به آپارتمان ها می شود و مالکیت آنها، هم جنبه خصوصی دارند و هم جنبه عمومی. به عبارت دیگر به علت کارکردی که دارند، مورد استفاده همه افراد ساختمان قرار می گیرند اما حضور افرادی که ساکن ساختمان نیستند در این فضاها ممنوع است. مثل فضای حیاط در آپارتمان ها! اما در معماری داخلی منزل نیز شاید بتوان آشپزخانه های اپن و سرویس بهداشتی های میهمان را در این دسته قرار داد.

آسایش فیزیکی درون خانه

متغیر هایی چون اندازه و کیفیت فضاهای اصلی نشیمن و پذیرایی و اتاق های خواب و کمیت و کیفیت فضاهای خدماتی آشپزخانه و دستشویی و حمام و انعطاف پذیری و قابلیت تغییر طرح داخلی خانه و نورپردازی فضاهای بیرونی و داخلی خانه و اندازه و مساحت کلی داخل خانه و جنس مصالح به کار رفته در داخل و بیرون خانه و کیفیت طراحی داخلی و عرصه بندی آن به قسمت خصوصی و عمومی ، تاثیر می پذیرد. مسلم است کم و زیاد شدن متغیر های یاد شده در افزایش یا کاهش آسایش درون خانه موثر خواهد بود.

ترکیب عملکردها و فعالیت ها برای ایجاد وحدت فضایی و عرصه ها ی مختلف نیمه خصوصی، نیمه عمومی و عمومی به عنوان بستر اصلی در تعاملات و روابط اجتماعی محسوب می شوند.

همانطور که طرح های معماری بر نظام اجتماعی تاثیر می گذارند، ساختارهای اجتماعی نیز به نوبه خود بر پروژه های معماری تاثیر گذار هستند. بنابراین چاره ای جزء این نخواهد بود که بین ساکنین و عوامل تاثیر گذار در پروژه های مسکونی، تناسب و همخوانی قابل قبولی برقرار شود تا بدین ترتیب به توسعه اجتماعی سالم کمک گردد. تردیدی نیست که طراحی و معماری به تنهائی پاسخگوی مسئله نیستند. در کنار این مهم، بسیاری از عوامل روانی و اجتماعی و فرهنگی نیز در نحوه رفتار مردم نسبت به محیط نقش دارند که بایستی به نحوی مقتضی مورد توجه برنامه ریزان و طراحان قرار گیرند.

تحریریه دکوبوم

منبع: اثر عرصه خصوصی و عمومی در مسکن و ویژگی های مربوط به آن