اهمیت نور در طراحی داخلی

نور یکی از مهم‌ترین عناصر طراحی داخلی است و می‌توان از آن به روش‌های گوناگون بهره برد. افراد حرفه‌ای از نور برای تغییر اندازه و حال و هوای برخی فضاها استفاده می‌کنند. انواع مختلف نورپردازی می‌توانند احساسات متفاوتی را در یک اتاق ایجاد کنند. نورپردازی خوب و برنامه‌ریزی‌شده می‌تواند یک فضای داخلی متوسط را خوب و یک فضای داخلی خوب را کاملاً عالی جلوه دهد. در این مقاله قصد داریم به اهمیت نور در طراحی داخلی بپردازیم. همچنین  بررسی می‌کنیم که نور چگونه به تغییر فضا کمک می‌کند.

آشنایی با اهمیت نور

در گذشته، نورپردازی اغلب به عنوان یک عامل غالب در طراحی داخلی یک فضا در نظر گرفته می‌شد و در طراحی داخلی صرفاً جنبه کاربردی داشت. در واقع، از نورپردازی تنها برای برجسته کردن قسمت‌های زیبای اتاق و همچنین برای جلب‌توجه به یک مصنوع خاص در فضا استفاده می‌شد. اما در حال حاضر به دلیل تکامل فن‌آوری‌های روشنایی، کارکرد نور تغییر کرده است. چراغ‌های نئون و فلورسنت، همگی با ال ای دی‌ها جایگزین شده‌اند. بنابراین، نورپردازی تزئینی اکنون ترکیبی از هنر و پیشرفت‌های تکنولوژیک است تا نورهایی را به ارمغان بیاورد که نه تنها اهداف کاربردی دارند، بلکه نقطه کانونی کل طراحی یک اتاق هستند.  

مدیریت رنگ با استفاده از نورپردازی

یکی از مواردی که اهمیت نور در طراحی داخلی را نشان می‌دهد، این است که نور می‌تواند به تأثیر رنگ دیوارها و دیگر سطوح کمک کند یا از اهمیت آن‌ها بکاهد. به این معنی که استفاده از نور می‌تواند بر رنگ‌های کلی یک فضا اثر بگذارد. اگر اتاق مورد نظر بخشی از خانه شما باشد، نورپردازی می‌تواند حال و هوای اتاق را بهبود بخشد. به عنوان مثال، رنگ‌های تیره‌تر باعث می‌شوند که یک مکان تنگ و کوچک‌تر شود، در حالی‌که رنگ‌های روشن‌تر دقیقاً برعکس عمل می‌کنند.

اگر می‌خواهید یک اتاق کوچک را به‌گونه‌ای تغییر دهید که بسیار بزرگ‌تر به نظر برسد، به دیوارهایی با رنگ روشن نیاز دارید تا اتاق نفس بکشد. در اینجا یک واقعیت وجود دارد: “توهم فضا با نور منعکس‌شده از سطوح دیوارها تعریف می‌شود.” هر چه بیشتر دیوارها را روشن کنید، بیشتر می‌توانید آن توهم فضا را خم کنید و آن را بزرگ‌تر و جادارتر جلوه دهید. علاوه بر این، استفاده از نور جهت‌دار می‌تواند رنگ دیوار را ملایم‌تر کند. حرفه‌ای‌ها همچنین از نورپردازی رو به پایین، نرم و توکار برای روشن کردن کف و ایجاد روشنایی محیط استفاده می‌کنند. آن‌ها با این کار، در فضا بخش‌های تیره و روشن به وجود می‌آوردند.  

استفاده از نورهای جهت‌دار

نورپردازی را می‌توان در هر اتاقی به دو روش مختلف انجام داد: تنها برای برجسته کردن عناصر فضایی خاص یا برای روشن کردن کل اتاق. بهترین مثال از روشنایی موضعی، نورپردازی ریلی (Track Lighting) است. از این نورپردازی برای تمرکز بر یک عنصر خاص در فضا استفاده می‌شود. این عنصر می‌تواند هر چیزی باشد؛ جزیره آشپزخانه، بار، میز ورودی یا یک گلدان گل. روشنایی ریلی شامل لامپ‌های قابل تنظیم است که می‌توانید آن‌ها را به هر جهتی تنظیم کنید. بسته به کاری که می‌خواهید انجام دهید، می‌توان روشنایی موضعی را روی زمین یا دیوار نصب کرد. با نورپردازی صحیح خانه خود می‌توانید حال و هوای خانه را تغییر دهید.

کارکرد

کارکرد یکی از موارد مهم اهمیت نور در طراحی داخلی است. هدف اصلی استفاده از نور در هر محیط داخلی، خدمت به یک هدف است. استفاده از نور مناسب می‌تواند کل کارکرد یک اتاق را تغییر دهد. استفاده ساده از لوسترها می‌تواند به روشن شدن کل اتاق کمک کند در حالی‌که چراغ‌های دیواری از نظر بصری اندازه و طول دیوارها را افزایش می‌دهند. برای اطمینان از استفاده بهترین نور برای پروژه خود با در نظر گرفتن سبک روشنایی مناسب، از روشنایی‌های جهت‌دار برای محیط داخلی خود استفاده کنید. همچنین کارکرد فضایی را که می‌خواهید روشن کنید، در نظر بگیرید. ویژگی‌های مختلف نیاز به استفاده از سبک‌های مختلف نور دارند.

شما باید مشخص کنید که می‌خواهید بر چه عنصری در فضا تمرکز کنید؛ روشنایی کلی اتاق یا فقط برخی از مناطقی که کاربرد آن‌ها بیشترین اهمیت را دارد. به همین دلیل است که انواع و سبک‌های مختلف نورپردازی وجود دارند.

فضا

نور مصنوعی و طبیعی می‌تواند نحوه درک ما از فضا را تغییر دهد. نقش اصلی نور در طراحی داخلی، کمک به رفع توهم فضا است. نور طبیعی با طیف کامل، بهترین راه‌حل برای اتاق‌های تاریک‌ محسوب می‌شود ، زیرا کمبود نور باعث خواهد شد فضا تنگ شود. هنگامی که این کمبود نور با چیدمان مبلمان نزدیک به هم مانند صندلی، مبل، میز انتهایی، میز قهوه و غیره همراه شود، وضعیت به‌طور قابل‌توجهی بدتر خواهد شد. در صورتی ‌که نور طبیعی در دسترس نباشد، می‌توانید از چراغ‌های آویزان مرکزی، دیوارکوب‌ها و لامپ‌های گوشه‌ای برای روشن‌تر کردن اتاق و ایجاد یک توهم بصری از فضایی بزرگ‌ استفاده کنید. این روش به‌شدت در هر محیط داخلی – دفتر یا خانه – قابل‌اجرا است.

نور طبیعی همیشه در مقایسه با نور مصنوعی، گزینه بهتری است. با بازتاب نور طبیعی، رنگ‌های سطوح جلوه زیباتری پیدا می‌کنند. اگر می‌خواهید نور طبیعی بیشتری در اتاق خود داشته باشید، پنجره‌ها یا نورگیرهای بزرگ، انتخاب خوبی هستند. حرفه‌ای‌ها همچنین از پرده‌های شفاف برای به حداکثر رساندن اثر نور استفاده می‌کنند.

چگونه نور فضا را متحول می‌کند

امروزه در دنیای تجارت، با گسترش فضاهای کاری مشارکتی مواجه هستیم که از نظر طراحی، قصد القای فضایی پویا و پرجنب‌وجوش را دارند. طراحان حرفه‌ای اکنون به دنبال راه‌هایی برای ارائه چنین محیط‌های کاری با استفاده از قدرت نور برای تبدیل فضای کاری به فضای داخلی الهام‌بخش هستند. فرقی نمی‌کند مکان موردنظر خانه یا محل کار شما باشد، آن‌ها به راهی برای ادغام عملکرد و فرم نیاز دارند تا بتوانند فضا را تغییر دهند. در اینجا به نکاتی در مورد چگونگی تأثیر نور در تغییر فضا اشاره می‌کنیم.

سبک

کل هدف طراحی داخلی حول محور قرار دادن عناصر مختلف در کنار هم می‌چرخد، به‌گونه‌ای که به آن‌ها امکان دهد تا یکدیگر را کامل کنند؛ این ماهیت طراحی داخلی است. از مواد استفاده‌شده و انتخاب مبلمان گرفته تا طرح‌های رنگی، همه چیز باید کاملاً هماهنگ و متعادل باشد تا جلوه‌ای مناسب ایجاد شود. تنها عنصر موجود در طراحی داخلی که به سیال بودن طراحی کمک می‌کند، استفاده از نور و نورپردازی است. از دیگر موارد اهمیت نور در طراحی داخلی این است که نور، تکمیل‌کننده کار یک طراح محسوب می‌شود و در ایجاد حس و حال فضا نقش اساسی دارد.

توهم

یکی دیگر از موارد اهمیت نور در طراحی داخلی ایجاد توهم است. قبلاً اشاره کردیم که طراحان حرفه‌ای از نورپردازی برای تغییر نحوه درک مشتریان خود از شکل یا اندازه فضا استفاده می‌کنند. با استفاده از نور مناسب می‌توانید هر اتاقی را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر نشان دهید. این همان چیزی است که به عنوان توهم بصری فضا شناخته می‌شود.

طراحان حرفه‌ای چه روی یک فضای کوچک کار کنند یا یک فضای وسیع، از نور برای ایجاد توهم بصری کمک می‌گیرند. نورپردازی مناسب می‌تواند به هدایت نگاه به مناطق خاص کمک کند؛ این گونه است که طراحان از نور برای دستکاری فضا بر اساس نیازهای پروژه استفاده می‌کنند. با در نظر گرفتن این موضوع، اگر می‌خواهید چشم بازدیدکننده خود را به سمت هدف مورد نظر بکشانید، از نورپردازی لایه‌ای استفاده کنید. این کار به شما امکان می‌دهد از سقف و دیوارها کمک بگیرید و توهم بصری متناسب با نیازهای خود را ایجاد کنید.

جزئیات

علاوه بر ایجاد توهمات بصری، طراحان همچنین از اهمیت نور در طراحی داخلی برای اشاره به جزئیات خاص استفاده می‌کنند. نور جهت‌دار تضمین می‌کند که بازدیدکنندگان به جزئیات خاصی که طراحان می‌خواهند دیده شوند، توجه نشان ‌دهند.

به این ترتیب، طراحان می‌توانند در هر مرحله توجه بازدیدکنندگان را به عناصر و اجزای اساسی پروژه طراحی داخلی خود هدایت کنند. بسیاری از طراحان از نور برای ارائه راهنمایی فیزیکی به بازدیدکنندگان استفاده می‌کنند. نورپردازی همچنین می‌تواند با تأکید بر حالات و عناصر خاص، نوعی روایت بصری ایجاد کند. عناصر مورد نظر می‌تواند هر چیزی باشد؛ یک پانل دیواری جذاب با بافت‌های متفاوت، ویژگی‌های معماری خاص، راه‌پله‌ای خیره‌کننده، یک کاغذدیواری ویژه و … .

اتمسفر

از آنجایی که نورپردازی بیشتر و معمولاً برای تغییر حال و هوای فضا استفاده می‌شود، طراحان از نور برای ایجاد محیط‌های کاری و زندگی با توجه به نیاز مشتریان خود استفاده می‌کنند. اگر قرار به طراحی یک محیط اداری است، طراح باید فضایی ایجاد کند که به کارکنان اجازه تمرکز و بهره‌وری را بدهد. برای اینکه یک فضای داخلی از نظر روشنایی به اندازه کافی متناسب با حال و هوا و کارکرد یک فضای کاری باشد، طراحان باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرند. نور مصنوعی و طبیعی هر دو تأثیر فیزیولوژیکی و روانی بر نحوه درک افراد از فضا دارند.

دفاتر خصوصی، قسمت‌های پذیرایی، اتاق‌های جلسه و فضاهای استراحت همگی باید فضای متفاوتی داشته باشند. به همین دلیل، طراحان از انواع و سبک‌های مختلف نورپردازی در طراحی داخلی استفاده می‌کنند. با این توضیحات می‌توان گفت که ایجاد اتمسفر کلی فضا از دیگر موارد اهمیت نور در طراحی داخلی است.

نکاتی که باید هنگام به‌کارگیری روشنایی‌ها در نظر گرفت

در این بخش به چند مورد از اساسی‌ترین نکات در این زمینه می‌پردازیم.

رنگ نور 

رنگ نور یا کلوین، عاملی مهم برای تصمیم‌گیری در مورد نور انتخابی است. هر چه کلوین کمتر باشد، رنگ نور گرم‌تر و هر چه کلوین بیشتر باشد، رنگ نور سردتر است. هنگامی که قصد ایجاد یک فضای گرم را دارید، نورهایی با درجه کلوین پایین‌تر، مناسب هستند. برای استفاده در خانه‌ها، بهترین طراحان داخلی عموماً چراغ‌هایی با درجه کلوین پایین را انتخاب می‌کنند. چراغ‌هایی با درجه کلوین بالاتر، مناسب محیط‌های اداری هستند. بسته به هدف طراحی، یک طراح داخلی ممکن است از ترکیبی از رنگ‌های مختلف نوری استفاده کند.

شدت نور

مقدار شدت نور نیز به اندازه رنگ نور اهمیت دارد. تعیین میزان شدت نور باید متناسب با کارکرد فضا باشد. استفاده از شدت نور زیاد باعث می‌شود شما با یک فضا یا بخشی از یک فضا مواجه شوید که بیش ‌از حد روشن و ناخوشایند به نظر می‌رسد. این کار منجر به فشار روی چشم‌ها می‌شود. برعکس، هنگامی که از نورهای ضعیف و با شدت کم استفاده کنید، فضایی تاریک و ناخوشایند خواهید داشت.

تابش خیره‌کننده

استفاده از نورهای شدید و خیره‌کننده باعث آزار افراد می‌شود. این مسئله در منازل، ادارات و سایر مؤسسات تجاری نیز صادق است. در یک محل کار، استفاده از این نور می‌تواند منجر به آزار و کاهش بهره‌وری شود.

یکنواختی توزیع نور

توزیع و پخش نور به صورت یکنواخت، از اهمیت زیادی برخوردار است. هنگام برنامه‌ریزی برای نورپردازی داخلی، باید تا حد امکان از نقاط تاریک و سایه‌ها اجتناب شود. مناطقی که یک فضا را به فضای دیگر متصل می‌کنند نیز باید به خوبی روشن شوند.

جمع‌بندی

نورپردازی یکی از باارزش‌ترین و کاربردی‌ترین عناصری است که طراحان حرفه‌ای از آن برای تغییر هر فضایی مطابق با نیاز مشتری استفاده می‌کنند. طراحان با استفاده از خلاقیت و مهارت‌های خود از نورپردازی برای ایجاد فضای داخلی پذیرا، سازنده و آرامش‌بخش بهره می‌گیرند. آن‌ها همچنین از انواع روش‌های روشنایی برای تکمیل عناصر فضای مورد نظر خود استفاده می‌کنند. روش‌هایی که به کمک فناوری‌هایی مانند چراغ‌های کم‌مصرف، بالاترین کیفیت را عرضه می‌کنند. خواه محیط کار یا زندگی مورد نظر باشد، طراحان از انواع و سبک‌های مختلف نورپردازی و همچنین عناصر، برای ایجاد توهمات بصری و تغییر کل حالت یا شکل فضای موردنظر استفاده می‌کنند. در پایان می‌توان گفت که اهمیت نور در طراحی داخلی مانند دمیدن روح به عناصر به کار گرفته‌شده در فضا است.

منابع

https://www.unilights.co/blog/importance-of-lighting-in-interior-design

https://www.ibuildinteriors.in/importance-of-lighting-in-interior-design/

https://www.easyrender.com/a/light-as-an-element-of-interior-design-and-how-they-transform-space